De winter beleven in Kopenhagen

De Kleine Zeemeermin, pretpark Tivoli, de gevels langs Nyhavn: allemaal leuk, maar Kopenhagen heeft nog zo veel méér te bieden. De Deense hoofdstad vernieuwt zichzelf voortdurend en biedt genoeg te zien en te doen. Ook in de wintermaanden, wanneer het binnen extra hygge is. En: het is er formidabel eten.

“Je went er vrij snel aan, hoor”, zegt mijn gids Giuseppe Livarino, terwijl we naar drie Denen kijken die vanaf de kade in het koude havenwater springen. Giuseppe studeerde Deens in Italië en kwam daarna naar Kopenhagen om er nooit meer weg te gaan. Als we de onverschrokken winterse zwemmers uit beeld zien verdwijnen, fietsen we verder door Christianshavn.

Voorheen was dit een grauwe havenwijk, maar de delen langs het water zijn spectaculair opgeknapt. Omdat de hoofdstad een echte fietsstad is, heeft men er fraaie fietsbruggen aangelegd. Er zijn architectonische hoogstandjes verrezen – Kopenhagen is niet voor niets uitgeroepen tot UNESCO World Capital of Architecture – en de hele haven is grondig schoongemaakt, zodat er nu volop gezwommen kan worden. Ook nu, in december, want een beetje Scandinaviër ziet niet op tegen lage temperaturen.

Een van die architectonische hoogstandjes is de Zwarte Diamant, met daarin onder meer de nationale bibliotheek. Het overhellende gebouw heeft onregelmatige hoeken, waardoor de gladgepolijste zwart granieten gevels tegelijkertijd zonlicht absorberen én in verschillende richtingen weerkaatsen. Een glazen vliesgevel in het midden zorgt voor daglicht in het imponerende atrium.

Een andere blikvanger is het Operagebouw uit 2005. Vooral het enorme dakoverstek boven de ronde voorgevel is beeldbepalend. Het wekt de indruk dat het gebouw met een enorme pet op over de havens uitkijkt. Schuin aan de overkant kan het dan het 18e-eeuwse rococo­gebouw zien waarin het Deens designmuseum is gehuisvest. Tot de collectie behoort werk van bekende Deense ontwerpers, onder wie Jacob Jensen, de vroegere huisontwerper van Bang & Olufsen.

De volgende dag dwalen we door Nørrebro, door Time Out in 2021 uitgeroepen tot world’s coolest neighbourhood vanwege het multiculturele karakter, de leuke winkeltjes en de vele culturele en culinaire hotspots die er als paddenstoelen uit de grond schieten.

In bakkerij en koffiezaak Andersen & Maillard maak ik kennis met het beste zuurdesembrood van de stad. Onderdeel van de zaak is een eigen koffiebranderij, want Andersen & Maillard wil er ook de beste koffie bij kunnen schenken. Matthias Andersen vertelt te streven naar zero waste. “Van brood dat overblijft en van koffieresten maken we ons eigen speciaalbier, en de melk die achterblijft na het bereiden van cappuccino’s en caffè lattes verwerken we ’s zomers tot koffiesoftijs, en ’s winters tot Deense rijstepap.”

Na de laatste kruimels van een zuurdesemcroissant opgepeuzeld te hebben, wandelen we het sfeerrijke Assistens Kirkegård in: het Père-Lachaise van Kopenhagen. “Veel begraafplaatsen in Denemarken worden ook als park gebruikt, anders dan in veel andere landen”, aldus Giuseppe. “Zoals je ziet, wordt hier ook nu volop gejogd en gefietst.” Een paar winterse zonnestralen vallen door de hoge bomen op het graf van Hans Christian Andersen, misschien wel de beroemdste Deen aller tijden. Andere bekende Deense doden op het lommerrijke kerkhof zijn filosoof Søren Kierkegaard en natuur- en scheikundige Niels Bohr.

Zero waste

Spiritueel gelouterd laten we de groene long van Nørrebro achter ons. In het centrum van de stad staat een van de weinige authentieke culinaire tradities van Denemarken op het programma: smørrebrød. “Smørrebrød zit in het DNA van de Denen”, vertelt historicus Allan Thomsen, die erbij is komen zitten in luxe smørrebrødzaak Aamanns 1921. “Vele generaties zijn ermee opgegroeid.” Smørrebrød is in beginsel met boter besmeerd en belegd roggebrood. “Vroeger ging men tussen de middag naar huis voor een warme maaltijd. ’s Avonds smeerden de mensen dan varkensvet of boter op gesneden roggebrood en belegden ze het met wat er over was van het middageten.” In de tweede helft van de 19e eeuw verschoof de warme maaltijd naar de avond. De Denen wilden hun smørrebrød echter niet kwijt en dus werd het een zelfstandig lunchgerecht. De historicus vertelt dat vanaf begin 20e eeuw de eerste smørrebrødspeciaalzaken werden geopend.

De smørrebrødlunch is niet de enige bijzondere maaltijd tijdens mijn bezoek aan de Deense hoofdstad. Ik mag aanschuiven in twee verschillende toprestaurants, wat overigens de nodige keuzestress veroorzaakt. Naast het wereldberoemde Noma telt de stad namelijk veertien andere restaurants met één of meer Michelinsterren, plus een groot aantal eet­gelegenheden die met de sterrententen kunnen wedijveren. “Je moet hier wel héél erg je best doen om géén goede maaltijd te krijgen”, beaamt gids Giuseppe.

Gelukkig heb ik zwemspullen mee. Tijd om wat calorieën te verbranden in het koude water van Christianshavn. When in Rome, do as the Romans do, nietwaar? Maar dan de Deense variant natuurlijk.