Favoriete pil: Als adem lucht wordt
Sander de Hosson (Utrecht, 1977) is longarts in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen en oprichter van Carend, platform en expertisecentrum voor palliatieve zorg. Zijn favoriete pil: Als adem lucht wordt (When Breath Becomes Air) van de Amerikaanse neurochirurg Paul Kalanithi.
“Als adem lucht wordt is een heftig en verdrietig boek, dat enorme impact op mij heeft gehad”, zegt longarts Sander de Hosson uit Assen. “Door het verhaal van Paul Kalanithi ben ik me nog beter gaan realiseren hoe moeilijk het is om je als arts te verplaatsen in wat een ongeneeslijk zieke patiënt doormaakt.”
Paul Kalanithi was een neurochirurg van Stanford University die op zijn 36e te horen kreeg dat hij stadium 4 longkanker had. Hij begon vanaf dat moment zijn memoires te schrijven, die uiteindelijk twee jaar later na zijn dood verschenen. “Zijn beschrijving van zijn transformatie van arts in patiënt is zeer indrukwekkend. Alles wat hij meende te weten over hoe het is om patiënt te zijn, bleek anders dan hij had gedacht.”
Zijn beschrijving van zijn transformatie van arts in patiënt is indrukwekkend
Kalanithi heeft een enorme drang om zo lang mogelijk te blijven leven en grijpt alle mogelijke behandelingen aan. “Hij heeft er grote moeite mee dat hij zijn vrouw zonder hem zal moeten achterlaten, terwijl ze ook een grote kinderwens hebben”, vertelt De Hosson. “Het lukt hun uiteindelijk toch nog om samen een kind te krijgen en daar liggen leven en dood ineens dicht tegen elkaar aan. Dat roept bijvoorbeeld ook de vraag op of het ethisch wel verantwoord is om een kind op de wereld te zetten dat de vader nooit zal kennen. Maar voor Kalanithi en zijn vrouw geeft het verwekken van hun kind juist nog zin aan zijn leven.”
In zijn eigen praktijk probeert De Hosson aan ongeneeslijk zieke patiënten altijd een eerlijk beeld te schetsen van wat hun te wachten staat. “Bij stadium 4 longkankerpatiënten laat ik er geen misverstand over bestaan dat sommige behandelingen met chemotherapie hun leven wel wat kunnen verlengen, maar dat dat wel ernstig ten koste zal gaan van hun kwaliteit van leven, in mijn ogen het hoogste goed. Maar wat is kwaliteit van leven? Dat kan ook zijn om zo lang mogelijk te blijven leven – al voel je je nog zo beroerd, mede door de medicatie – om daarmee nog zoveel mogelijk mee te krijgen van je kind, zoals bij Kalanithi.”
De Hosson publiceerde zelf onlangs met journalist Els Quaegebeur het boek Leven toevoegen aan je dagen. Van slechtnieuwsgesprek tot laatste adem en rouw – hoe een stervensproces verloopt. “Daarin proberen we onverbloemd taboes en mythes rond het stervensproces bij verschillende ziektes weg te nemen, met als belangrijk thema’s ook zingeving, kwaliteit van leven en de bijbehorende paradoxen.”
