Hoe werkt nieuwe wet gegevensuitwisseling?
Vraag
Op 18 april 2023 heeft de Eerste Kamer unaniem ingestemd met het Wetsvoorstel elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz). Het doel van deze wet is dat in het vervolg gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders elektronisch verloopt in plaats van bijvoorbeeld via de fax, een dvd of papier. ICT-systemen moeten in staat zijn om onderling te communiceren, zodat zorgverleners eenvoudig gegevens met elkaar kunnen delen.
Tijdens een huisartsenoverleg wordt de zorg uitgesproken dat het eigenaarschap van medische dossiers met de komst van de Wegiz verloren gaat. Eén van de huisartsen vertelt dat een patiënt hem al verboden heeft mee te doen aan de Wegiz. De patiënt wil namelijk niet dat zijn ggz-historie elders bekend wordt. Zijn deze zorgen terecht?
Antwoord
Zorgverlener bepaalt nog steeds zelf
In Nederland is er geen sprake van eigendom van patiëntgegevens. Dit betekent niet dat gegevens vogelvrij zijn. De Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (die zorgverleners verplicht om een medisch dossier bij te houden) en de AVG zijn – ook na inwerkingtreding van de Wegiz – onverkort van toepassing. Deze (en andere) regelgeving verplicht zorgverleners om een dossier te beheren en bewaren, bepaalt dat er een geheimhoudingsplicht geldt, en geeft cliënten specifieke rechten met betrekking tot hun dossier.
De Wegiz gaat alleen over de vraag hoe gegevens uitgewisseld moeten worden. Welke informatie aan derden wordt verstrekt, mogen zorgverleners nog steeds zelf bepalen. De Wegiz verandert dus niets aan de zeggenschap over medische dossiers. Als er geen gegevens beschikbaar zijn, bijvoorbeeld omdat de toestemming van een cliënt ontbreekt om die uit te wisselen, dan is er niets uit te wisselen en is de Wegiz niet van toepassing. Met deze wet wordt ook geen landelijk elektronisch infrastructuur ingevoerd.
De Wegiz is per 1 juli 2023 van kracht geworden. De wet wordt feitelijk fasegewijs ingevoerd; per gegevensuitwisseling wordt bekeken wanneer deze voor wie verplicht wordt gesteld. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft een meerjarenagenda opgesteld waarin vier aangewezen gegevensuitwisselingen zijn geprioriteerd: medicatieoverdracht, basisgegevensset zorg, verpleegkundige overdracht en beeldbeschikbaarheid. Hieraan is vanuit het Integraal Zorg Akkoord de gegevensuitwisseling in de acute zorg toegevoegd.
De Wegiz verandert niets aan zeggenschap over medische dossiers
De zorgen van de huisartsen en de patiënt zijn derhalve niet terecht. Hoewel geen sprake is van eigenaarschap over medische gegevens (overigens wel van de gegevensdrager, zoals een ICT-systeem), blijft het beheer van die gegevens bij de huisarts en beslist hij, in de regel samen met de patiënt, over de beschikbaarheid van informatie voor derden.
