Verlossing

Dierenarts Dagne Overgoor deed eens een bijzondere verlossing: het ‘kalf’ was al volwassen. 

Tekst: Dagne Overgoor-Swarte | Illustratie: Marcel Leuning

Een aantal jaren geleden werd ik tijdens de dienst op zondagavond gebeld door een wat paniekerige melkveehouder. ‘Er is een koe in de melkput gevallen, de brandweer is er ook al, maar het lukt niet, kom je helpen?’

Onderweg in de auto dacht ik alvast na over een mogelijk scenario, maar bij aankomst stond ik wel even te knipperen met mijn ogen: twee brandweerwagens met bijbehorende verlichting en flink wat mannen in pakken. Daar stond ik dan en van mij werd een oplossing verwacht. Meestal moet je het in situaties op de boerderij doen met de veehouder en zijn familie, of soms een behulpzame buur. Nu stond er een hele eenheid te wachten op instructies. Dat was toch wel een bijzondere ervaring.

Ik trok gauw een overall en laarzen aan om bij de koe te gaan kijken. Ze lag in het gedeelte waar de veehouder normaal staat om de koeien te melken. Dat is ruim een meter lager dan de vloer waar de koeien staan om gemolken te worden. De boer had de koe apart opgehaald vanuit het strohok, vervolgens is ze gaan rennen en met een vaartje door de ‘mensen’-deur de melkstal in gegaan. Hoe het nou precies gebeurd was, wist de veehouder ook niet. Resultaat was dat de koe beneden lag. De doorgang naar dat gedeelte is smal, juist om dit te voorkomen. Met een vaartje erin is tot daaraan toe, er omhoog weer uit, is een hele puzzel.

De brandweermannen waren al flink beziggeweest: een helling van strobalen lag al klaar en de koe was omwikkeld met banden. Ze kregen de koe echter niet door de smalle opening. Ook vond de koe al het gehijs en gesjor geen pretje.

Het eerste wat ik deed, was de koe een injectie geven om haar te sederen en de spieren te verslappen. Manoeuvreren wordt dan in ieder geval makkelijker en hopelijk ook minder stressvol voor het arme dier. Daarna werd het eigenlijk een soort verlossing. Waar je normaal een kalf zo draait dat je het breedste deel van de geboorteweg kunt benutten om het breedste deel van het kalf te laten passeren, deden we dat nu met een volwassen koe. Ze moest eerst op haar rug om de ribbenkast door de opening te krijgen, dan op haar zij voor haar heupen.

Ondertussen ging het van ‘TREKKEN!’, ‘STOP!’, ‘IETS TERUG!’, ‘STOP’. Dat je met een geoefende groep mensen werkt, wordt dan wel duidelijk. Geen discussie, gewoon doen wat er gezegd wordt met een gezamenlijk doel: de koe er ongeschonden weer uit. Dat lukte. De koe kon bijkomen in een dikke laag stro en ik kreeg een kop koffie. Door de adrenaline zou ik voorlopig toch niet kunnen slapen…

Iedere medisch professional heeft wel een patiënt (gehad) die hij of zij nooit vergeet. Omdat de omstandigheden zo bijzonder waren, het behandeltraject aangrijpend, of juist omdat zich iets grappigs voordeed in het contact. In deze reeks leest u hun verhalen.