‘Weigerapothekers’ bij euthanasie

Apothekers weigeren regelmatig mee te werken aan een euthanasieverzoek. Dat terwijl het verzoek al door twee artsen is goedgekeurd. Weigering gebeurt niet alleen vanwege geloofsovertuiging, maar ook omdat apothekers zich inhoudelijk niet kunnen vinden in de afweging van de arts en de controlerend arts. Dat meldt Altijd Wat Monitor op basis van onderzoek in samenwerking met Arts en Auto.

In de televisie-uitzending van woensdagavond 16 april vertellen artsen, apothekers en nabestaanden over de  invloed van  de apotheker in het euthanasietraject. In de huidige euthanasiewet is de apotheker niet opgenomen. De uitvoerend arts is wettelijk verantwoordelijk voor de afweging of een euthanasieverzoek van een patiënt terecht is. Daarna wordt er een tweede arts, de zogenaamde SCEN-arts,  ingeroepen die controleert of er aan alle wettelijke zorgvuldigheidseisen is voldaan. Nu blijkt dat aan het einde van het euthanasietraject ook nog de apotheker kan afwegen of hij zich kan vinden in het oordeel van de twee artsen. Als dat niet het geval is, blijken in verschillende gevallen apothekers de dodelijke middelen niet te leveren.

Omdat nergens geregistreerd wordt hoe vaak apothekers euthanatica weigeren, onderzocht Altijd Wat Monitor hoe vaak dit voor komt. Uit gesprekken met apothekers en artsen blijkt het vooral voor te komen bij geloofsbezwaarden en bij controversiële euthanasieverzoeken. Zoals het geval is bij dementie, voltooid leven of psychiatrie. De Levenseindekliniek houdt zich in veel gevallen met deze ingewikkelde verzoeken bezig. Daarom legde Altijd Wat Monitor in eerste instantie de vraag, over hoe vaak dit voorkomt, aan de artsen van de Levenseindekliniek voor.

Van de 29 artsen reageren 19 op de vraag of ze een weigerende apotheker hebben meegemaakt. Ruim de helft (53%) van de reagerende artsen heeft daadwerkelijk te maken gehad met een weigerapotheker. In zeker 16 gevallen is hen de dodelijke middelen geweigerd. Levenseindekliniekartsen Willem Spiers en Evert Hendriksen lopen hier meerdere keren tegenaan. ‘Ik heb vier keer meegemaakt dat de apotheker euthanatica weigerde. De onmiddellijke consequentie is dat de patiënt in de kou staat. Zoek het maar uit, dat vind ik kwalijk,’ aldus Hendriksen. ‘Het is een paar keer voor gekomen dat ik de euthanasie een week moest uitstellen.’

Daarnaast legt Altijd Wat Monitor in samenwerking met het blad Arts en Auto de vraag voor aan apothekers. Van de 53 apothekers die reageren, geeft 21% aan wel eens euthanatica te hebben geweigerd. Twee daarvan doen dat vanwege geloofsovertuigingen. Vijf van de apothekers geven aan dat ze onder meer weigerden omdat het verzoek volgens hen niet aan de zorgvuldigheidseisen voldeed. Wilma Göttgens, apotheker en voorzitter ethiek en filosofie van de apothekersorganisatie KNMP, erkent dat het vaker voor komt dat apothekers euthanatica weigeren en zeker niet alleen bij artsen van de Levenseindekliniek. Göttgens en de KNMP vinden dat apothekers het recht hebben om medewerking aan euthanasie te weigeren. ‘Een verzoek tot euthanasie is geen dagelijkse praktijk. Het is een uitzonderlijke situatie. Het is niet vanzelfsprekend dat de apotheker er zomaar aan meewerkt.’

Lees verder bij Altijd Wat Monitor.

 

Delen