Zzp-aanpak kabinet onder de loep

Een gelijker speelveld, meer duidelijkheid over de arbeidsrelatie en betere handhaving. Langs die drie lijnen wil het kabinet de balans herstellen en de regels rondom het werken als en met zelfstandige(n) toekomstbestendiger maken. VvAA-adviseur Erik van Dam duidt deze aanpak.

Om een gelijker speelveld te creëren voor werknemers in loondienst en zelfstandigen, wil het kabinet onder meer de fiscale verschillen voor deze groepen verkleinen. Dat valt te lezen in de voortgangsbrief ‘Werken met of als zelfstandige(n)’ die eind 2022 naar de Tweede Kamer werd gestuurd. Daarmee borduurt het kabinet voort op reeds ingezette maatregelen, zoals het sneller afbouwen van de zelfstandigenaftrek en de afschaffing van de fiscale oudedagsreserve (FOR) per 1 januari 2023. “Zo wordt het financieel minder aanlokkelijk om als zzp’er te werken”, zegt Van Dam. “Met het bestrijden van schijnzelfstandigheid is niets mis, maar de keerzijde hiervan is dat echte zelfstandigen en praktijkhouders ook worden geraakt. Zeker bij bijvoorbeeld paramedici met een kleine praktijk, voor wie de marges al zo klein zijn, doet dit echt pijn.”

Duidelijkheid over arbeidsrelatie

Ook wil het kabinet de regelgeving over de beoordeling van arbeidsrelaties verduidelijken. Het meest opvallende hierbij is dat het criterium ‘inbedding van het werk in de organisatie’ expliciet wordt opgenomen als aanwijzing voor de aanwezigheid van gezag. “Dat gaat veel impact hebben”, voorspelt Van Dam. “Een tandarts kan dan niet meer zomaar als zzp’er bij een andere tandarts werken. Maar hoe zit het met een gedifferentieerde tandarts, die andere werkzaamheden verricht dan de praktijkhouder? Het zal lastig worden om een harde lijn te trekken en die in wetgeving neer te slaan.” Dat is wel wat het kabinet beoogt. Voor 1 januari 2025 moet deze wetgeving helemaal rond zijn.

Handhaving opschroeven

Op uiterlijk 1 januari 2025 wil het kabinet het handhavingsmoratorium volledig opheffen. Tot die tijd wordt de handhaving al wel geïntensiveerd. Was er in 2022 55 fte beschikbaar voor toezicht op arbeidsrelaties, voor dit jaar is de controlecapaciteit opgeschroefd naar 80 fte. Van Dam: “Het is nog een beetje afwachten welke kant het opgaat, maar als er feitelijk sprake is van schijnzelfstandigheid en men wil duurzaam samen verder, dan breekt nu wel het moment aan om de arbeidsrelatie anders vorm te geven.” En als zzp’ers niet (terug) in loondienst willen en er geen alternatieven zijn? “Dan bestaat het gevaar dat zorgprofessionals de sector verlaten, en dan hebben we echt een probleem. Eigenlijk zou de belangrijkste maatregel in de zzp-aanpak moeten zijn: de zorg qua regeldruk en financiën weer aantrekkelijk maken.”

Delen